Rubens, koninklijke portretten in het Musée du Luxembourg in Parijs

Van 4 oktober 2017 t/m 14 januari 2017 nodigt het Musée du Luxembourg in Parijs jullie uit het werk te ontdekken van het veelzijdige genie Peter Paul Rubens (1577-1640).

Hij slaagde erin de hoogste sociale rang te bereiken voor een schilder van zijn tijd. Zijn immense werk beslaat vrijwel elk onderwerp uit de schilderkunst. Zijn koninklijke portretten zijn nog steeds niet erg bekend, maar spelen een essentiële rol in zijn loopbaan.

De tentoonstelling

De tentoonstelling wordt gehouden in het Musée du Luxembourg, het paleis waarvoor Rubens een van zijn belangrijkste meesterwerken realiseerde: de Medici-galerie. Deze galerie is tegenwoordig ondergebracht in de Richelieu-vleugel van het Louvre.

Het leven van de koningshuizen en de loopbaan van Rubens zijn nauw met elkaar verbonden. De tentoonstelling neemt bezoekers mee op een reis langs de hoven van Europa, als door een familiealbum, langs de beeltenis van Maria de' Medici en de vorsten van haar tijd.

Rubens maakte meerdere portretten van de Habsburgers aan het hof van Mantua, waar iedereen verwant was aan Maria de' Medici, nog voordat zij de moeder en stiefmoeder van de koningen van Frankrijk, Spanje en Engeland werd.

Hofschilder

Het schilderen van een koninklijk portret was de meest prestigieuze opdracht die een schilder kon ontvangen. Het was ook een kans om het model te flatteren. Hoewel we weten dat Rubens commissies van koningen, koninginnen, prinsen en prinsessen van zijn tijd heeft ontvangen, is er nooit eerder een tentoonstelling aan hen gewijd. Peter Paul Rubens was een veelzijdig genie.

Zijn loopbaan

Rubens werd geboren in een welvarende familie te Antwerpen en ontving een humanistische opleiding. Een tijd lang vervulde hij de rol van page, waarin hij de omgangsvormen leerde die hem later van pas zouden komen in de kringen van de machtigste heersers van zijn tijd. Hij ging naar Italië om zijn opleiding als schilder te voltooien, en raakte in het bijzonder geïnspireerd door Titiaan, schilder van de beroemde portretten van Karel V en Filips II. Daar werd hij al snel een van de schilders aan het hof van de Gonzaga's in Mantua.

Zijn eerste koninklijke portret

In 1609 keerde hij terug naar Antwerpen om schilder te worden aan het hof van Vlaanderen. In deze rol maakte hij de officiële portretten van de Habsburgers. Hij verlengde zijn verblijf in Parijs om de opdracht te vervullen van Maria de' Medici voor het Palais du Luxembourg in 1621. Hiervoor schilderde hij Lodewijk XIII, de zoon van Maria de' Medici, en zijn vrouw Anna van Oostenrijk, de zus van Filips IV, de koning van Spanje. Filips IV nodigde hem vervolgens uit in Madrid om portretten van hem en zijn familie te schilderen.

Aangezien slechts weinig mensen reisden in het Europa van die tijd, was het gebruikelijk dat schilders boodschappen overbrachten, en Rubens deed hiervoor meer dan zijn plicht. Omdat hij hoogopgeleid was en een ware hoveling met een internationale reputatie, kon hij met zijn vooraanstaande modellen converseren en diplomatieke voorstellen doen in relatieve privacy terwijl ze voor hem poseerden.

Genie van zijn tijd

Als prins van de schilders en een schilder van prinsen was Rubens tegen het einde van zijn leven en loopbaan een vertrouweling van deze prestigieuze modellen. Hij wist precies welke protocollen te volgen, welke codes te respecteren (in hoeverre de trekken van het model moesten worden geïdealiseerd, symbolen van macht en het belang van kostuum en decorum), en de juiste balans te vinden tussen zwierigheid en naturalisme en gaf elk van zijn officiële portretten een unieke persoonlijkheid. Elk werk heeft een andere inspiratie. Zo werd hij de belangrijkste schilder van zijn tijd en vorsten profiteerden van zijn talenten. Ter vergelijking en illustratie van zijn rol en originaliteit presenteert de tentoonstelling een aantal portretten van dezelfde vorsten geschilderd door zijn rivalen, met name Velázquez, Champaigne, Vouet en Van Dyck, zijn meest begaafde leerling die, geïnspireerd door de lessen van zijn meester, een beroemde portretschilder werd in Londen.

Adres

Musée du Luxembourg
19 rue de Vaugirard
75006 Paris