5 kerken en abdijen die je niet mag missen in de Bourgogne

De Bourgogne grossiert in schitterende religieuze kunst en architectuur: de abdij van Fontenay, de basiliek van Vézelay en de kathedraal van Authun, om er maar een paar te noemen. Stuk voor stuk monumenten waarbij je beslist even stil moet staan. En zoals met zoveel soorten kunst, spreken deze Franse monumenten nog meer tot de verbeelding wanneer je iets meer weet over achtergrond, geschiedenis en kunststijlen ervan. Daarom zetten we hieronder de schijnwerper op de vijf misschien wel beroemdste religieuze gebouwen van deze regio.

De abdij van Cluny: zien is geloven

In de abdij van Cluny vonden de mooiste spirituele avonturen van de middeleeuwen plaats: op zijn hoogtepunt - rond het jaar 1100 - verbond de Orde van Cluny meer dan 10.000 monniken en 1.500 kloosters in heel Europa. De architectuur van het gebouw was toentertijd ongekend gewaagd, met een kerk die op dat moment zelfs de grootste christelijke kerk van de wereld was, totdat in Rome in de 17de eeuw de Sint-Pieter werd gebouwd.

Aan de andere kant is Cluny voor Frankrijk ook een plek vol schaamte: tijdens de Franse Revolutie werd 90% van de gebouwen aan puin geslagen en leek de plek meer op een steengroeve dan op een wereldberoemd religieus centrum. Dankzij virtual reality- en 3D-technieken kunnen we ons tegenwoordig weer een voorstelling maken van het oude Cluny in zijn oude glorie: heel bijzonder, om tussen de intacte restanten ook gebouwen te ontwaren die er helemaal niet zijn. Zien is geloven!

Behalve het abdijcomplex is ook het mooie dorp Cluny met zijn wirwar aan gezellige dorpsstraatjes ook een bezoekje waard, net als de paarden van de Haras National, de stoeterij van de Franse staat.

Bezoek de abdij van Cluny (Externe link)
Staatsstoeterij Haras National de Cluny (Externe link)

De basiliek van Paray-le-Monial: een mijlpaal voor kerkenbouwers

In feite is de basiliek van Paray-le-Monial een kleine kopie van de abdijkerk van Cluny. Het is een kerk met een opmerkelijk lichtinval: ieder uur van de dag worden het gewelfde plafond, het schip en het beeldhouwwerk van de kerk op een andere manier aangelicht. In deze basilliek werden voor het eerst spitsvormige gewelven toegepast in plaats van ronde romaanse bogen, een revolutionaire verandering waardoor een kerk nog meer hoogte kon krijgen en de lichtinval werd verbeterd dankzij hogere ramen. De weerspiegeling van de drie klokkentorens in het water van de La Bourdine, de rivier die er naast loopt, is schitterend. In de buurt - in Le Brionnais - liggen bijna honderd andere romaanse kerken en kapellen langs goed aangegeven kerkenroutes. Als het om heiligdommen gaat hebben bezoekers het hier dus voor het kiezen! 

Bezoek de basiliek van Paray-le-Monial (Externe link)

De abdij van Tournus: groot, sober en prachtig

Waarom zien? Omdat dit een van de grootste romaanse monumenten van Frankrijk is. Bewonder de sobere stijl en het prachtige silhouet van de abdijkerk met zijn twee rechte en ranke klokkentorens vanaf de oevers van de Saône. De façade is van een monumentale schoonheid, sober en zonder decoraties, zoals je eerder bij een fort verwacht. Het rijk binnenvallende licht op het schip en de slanke pilaren speelt met de roze en okerkleurige tinten van de stenen. Mis ook niet de mozaïeken uit de 12de eeuw, die de twaalf sterrenbeelden en de maanden van het jaar verbeelden.

Bezoek de abdij van Tournus (Externe link)

De kathedraal van Autun: een wonder vol beeldhouwkunst

De kathedraal van Autun is beslist een omweg waard vanwege de weelderig gedecoreerde kapitelen (bovenste deel van de pilaren), door de 12de-eeuwse beeldhouwer Gislebertus gemaakt als een stripboek, in een stijl die door zijn tijdgenoten weinig complimenteus werd gekwalificeerd namelijk als ‘getuigend van een barbaarse en primitieve smaak’. Bezoekers mogen daar uiteraard zelf over oordelen. 

BIjzonder zijn de details van het gebeeldhouwde timpaan die het Laatste Avondmaal verbeelden: duidelijk zijn de uitverkorenen te onderscheiden van de verdoemden, en overal zie je druk gebarende en rare gezichten trekkende duivels. Wist je overigens dat de kerk verstoppertje speelt: achter de gotische buitenkant zit een juweel van een romaans interieur verstopt! Een andere  eyecatcher is de ‘Mona Lisa van steen’ (‘La Joconde de pierre’): een beeld van Eva - te zien in het vlakbij gelegen museum Rolin - dat iedereen raakt door haar pose, houding en blik. Hetzelfde museum vertoont een 3D-film met uitleg over het beroemde timpaan. 

Bezoek de kathedraal van Autun (Externe link)
Bezoek het Musée Rolin in Autun (Externe link)

De basiliek en de heuvel van Vézelay: een spiritueel hoogtepunt

Of je hier als bezoeker tot rust komt, is misschien de vraag, het kan in Vézelay bij momenten best druk zijn met pelgrims. Toch mag je deze basiliek op zijn hoge heuvel niet missen. De basiliek op de heuvel van Vézelay is een plaats van universeel belang, die niet voor niets is bijgeschreven op de Unesco-werelderfgoedlijst. Vézelay is een startpunt voor pelgrims naar Santiago de Compostela. Hun innerlijke rust begint misschien wel op het panoramaterras boven op de ‘eeuwige berg’, dankzij het serene uitzicht op de bergen van de Morvan. De basiliek combineert op schitterende wijze gotische en romaanse elementen in zijn interieur. Ook een wandeling door het dorp - dat behoort tot de ‘plus beaux villages de France’ - is bijna een spirituele ervaring.

Bezoek de basiliek van Vézelay (Externe link)

De Bourgogne op de kaart