Expositie ‘Je mange donc je suis’ (Ik eet dus ik ben) in het Musée de l’Homme in Parijs

Van 16 oktober 2019 tot en met 1 juni 2020 is in het Musée de l’Homme een tentoonstelling te zien over een onderwerp dat volop in de actualiteit staat: onze eetgewoonten wereldwijd en door de eeuwen heen, en hoe de toekomst eruit zal zien voor deze zo vitale en dagelijkse levensbehoefte – eten – in een wereld waar nog steeds honger wordt geleden.

Vanwege de genomen maatregelen in verband met het coronavirus in Frankrijk raden wij u aan de website van de organisatie in de gaten te houden voor de laatste informatie over dit evenement.


Het Musée de l’Homme in Parijs belicht de biologische, culturele en milieutechnische aspecten belicht van een onderwerp dat ons allemaal aangaat: voeding.

De tentoonstelling ‘Je mange donc je suis’ is een weerslag van de resultaten weer van het onderzoek dat wetenschappers van het Franse Natuurhistorisch museum hebben gedaan op het gebied van smaakvorming, tafelmanieren, ‘gastronomische diplomatie’, agrarische modellen, culinair erfgoed, vleesconsumptie, genetische modificatie, de eetpatronen van onze voorouders en die van de toekomstige generaties …

Wat eten wij?

Op een oppervlakte van 650 m² is de tentoonstelling op originele wijze ingericht. De bezoekers kunnen aanschuiven aan de dis bij de president van Frankrijk op het Elysée, een gesprek voeren met een fictieve koe over de verschillende soorten veevoer, zich vergapen aan de uitbundige opstelling van bijzondere voorwerpen, bodemmonsters en werk van moderne kunstenaars als Pablo Picasso, Gilles Barbier, Pilar Albarracin en Liu Bolin.

Dit veelomvattende onderwerp wordt in drie delen behandeld. In het eerste deel wordt voedsel bezien vanuit de optiek van het menselijk lichaam, vanuit een historische, biologische en culturele benadering, waarbij ook smaakvorming, verboden voedingsmiddelen en voeding als genderissue aan bod komen.

Dierlijk en plantaardig voedsel

Het tweede deel van de tentoonstelling gaat over voeding vanuit de optiek van de verschillende samenlevingen, met aandacht voor politieke, religieuze, kunstzinnige en de aan de identiteit gelieerde aspecten van voeding, en tot besluit een presentatie van kunstwerken die laten zien hoe eten ook een voedingsbron kan zijn voor de verbeelding.

Het laatste deel van de tentoonstelling gaat in op de wereldwijde voedselproblematiek, onze consumptiepatronen en de productiemethoden. Dierlijk en plantaardig voedsel, water, gefermenteerde voedingsproducten en het eten van de toekomstige generaties: in deze 5 ‘voedingskernen’ worden vragen gesteld over onze huidige en toekomstige voedingspatronen.

Dier of voedsel?

Om eetbaar te kunnen zijn moet een dier of een plant ook cultureel gezien als zodanig worden beschouwd. Dat wil zeggen dat er rekening wordt gehouden met verschillende criteria, zoals taboes op bepaalde vormen van voedsel, of traditionele eetgewoonten die de voorliefde voor of afkeer van bepaalde soorten bevorderen. In een interactieve omgeving worden zes dieren- of plantensoorten gepresenteerd.

De bezoekers ontdekken waarom mensen in sommige samenlevingen, vanwege culturele dogma’s, wel of niet insecten, rundvlees, varkensvlees of eend eten. Vlees is nog altijd een centraal element in het voedsel van talloze bevolkingsgroepen, terwijl het elders nauwelijks een rol speelt. Het geniet een speciale status, die zowel de behoeften van het lichaam als die van de verbeelding bevredigt.

Vleesconsumptie is tegenwoordig het onderwerp van heftige discussies over de gevolgen op gebied van ethiek, milieu en gezondheidszorg. Op de tentoonstelling komen diverse problemen aan bod die te maken hebben met het eten van vlees, zoals de rol van vlees in onze evolutie, de voetafdruk van de vleesproductie, de zienswijzen her en der in de wereld die vleesconsumptie goed- dan wel afkeuren, en de rituele slacht.

De expositie biedt een wereldwijd overzicht van de verschillende, naast elkaar bestande productiemethoden en laat zien hoe groot de verschillen zijn, bijvoorbeeld op het gebied van jacht, visserij en het plukken van planten bij bevolkingsgroepen als de Pygmeeën en de Inuits, of tussen de intensieve graanteelt in de Beauce en die van de oliepalm in Indonesië.

Insecten: proteïnerijk voedsel als alternatief voor veeteelt

Door de toenemende media-aandacht voor legbatterijen en megastallen worden de consumenten zich steeds meer bewust van de omstandigheden waaronder ons voedsel wordt geproduceerd. Maar hoe moeten we straks 9 miljard mensen op verantwoorde wijze te eten geven? Met genetisch gemodificeerd voedsel, kweekvlees, voedsel zonder overbodige verpakking en insecten. Die laatste bevatten veel proteïne en zijn een voedzaam alternatief voor het telen van runderen, varkens en kippen.

Insecten worden echter nog steeds gezien als schadelijke dieren en vinden vooralsnog weinig aftrek in het Westen. Een ander alternatief zijn nog de gedroogde maaltijden die al in de schappen van sommige supermarkten liggen. Er zijn kortom al diverse oplossingen voorhanden.

Praktische informatie 

Musée de l’Homme, Place du Trocadéro 17, 16e arrondissement, Parijs.
Van 16 oktober 2019 tot en met 1 juni 2020.
Vol tarief: € 12. Met korting: € 9. Entree geldt voor permanente en tijdelijke expositie.

Meer informatie 

Externe websites over het evenement

Het Musée de l'Homme in Parijs op de kaart